DuoPort Lotniczy Województwa Podlaskiego. Kołaki Kościelne Airport za pieniądze Chin?

Położona w województwie podlaskim w powiecie zambrowskim gmina Kołaki Kościelne stara się o budowę międzynarodowego portu lotniczego obsługującego loty pasażerskie oraz cargo. Według pomysłodawców lotnisko miałoby zajmować od 600 do 800 hektarów, pomiędzy miejscowościami Ćwikły Krajewo i Czachy Kołaki, dysponując pojedynczą drogę startową przebiegającą wzdłuż istniejącej drogi ekspresowej S8.

Na stronie internetowej Gminy Kołaki Kościelne znajdziemy informację, iż 8 sierpnia w Urzędzie Gminy Kołaki Kościelne odbyło się spotkanie Sylwestra Jaworskiego, wójta Gminy, z potencjalnym Inwestorem, firmą budowlaną China Railway Group Ltd. na czele z wiceprezesem Zhang Zifeng, pośrednikiem Haliną Trawińską oraz przedstawicielem Stowarzyszenia Port Lotniczy Białystok Karolem Halickim. Rozmowa miała dotyczyć “możliwej współpracy przy realizacji inwestycji polegającej na budowie infrastruktury lotniczej, ze szczególnym uwzględnieniem przewozów cargo na terenie gminy Kołaki Kościelne.”

Niespełnione ambicje Białegostoku

Kołaki Kościelne niespodziewanie pojawiły się na mapie potencjalnych przyszłych inwestycji lotniczych w Polsce pod koniec lipca tego roku, jako najnowszy pomysł na budowę portu lotniczego dla oddalonego o 60 km od gminy Białegostoku.

Dyskusja o budowie lotniska dla województwa podlaskiego toczy się od wielu lat. Zwolennicy inwestycji podnosili argument, iż Białystok jest największym miastem pod względem liczby mieszkańców w kraju pozbawionym portu lotniczego, a sama inwestycja przyciągnęłaby do regionu inwestorów. Przeciwnicy lotniska argumentowali, iż na stworzenie infrastruktury lotniczej trzeba by było wyłożyć ogromne pieniądze, a przykłady lotnisk regionalnych w kraju pokazują, iż szanse na to, by miasto nie było skazane na dokładanie pieniędzy do funkcjonowania portu lotniczego są niewielkie. Dodatkowo przywoływano inwestycje usprawniające linię kolejową łączącą Białystok z Warszawą, pozwalające na skrócenie czasu przejazdu do stołecznych lotnisk, tym samym podważające sens budowy lokalnego portu lotniczego.

Ostatecznie, w poprzedniej dekadzie, zapadła decyzja o zainwestowaniu w istniejące w białostockiej dzielnicy Krywlany lądowisko. Według zamierzeń, stworzenie utwardzonej drogi startowej pozwoliłoby na obsługę niewielkich samolotów komunikacyjnych, a tego typu inwestycja nie uszczupliłaby zanadto budżetu miasta. Założenia udało się zrealizować połowicznie - zgodnie z założeniami za kwotę około 45 mln złotych wybudowano drogę startową o długości 1350 m, port lotniczy został wpisany do światowego rejestru w 2020 roku, jednak ograniczona długość drogi startowej pozwala na obsługę jedynie niewielkich samolotów i do tej pory nie znalazł się jakikolwiek przewoźnik lotniczy dysponujący flotą takich maszyn, lub zainteresowany stworzeniem floty o parametrach wymarzonych przez włodarzy miasta.

Nieco ponad rok temu podpisany został więc list intencyjny w sprawie lotniska Krywlany. Powstała również strona internetowa Port Lotniczy Białystok oraz profil na Facebooku administrowane przez Stowarzyszenie Port Lotniczy Białystok oraz Podlaską Izbę Lotniczą. Szczególnie aktywnie działa profil facebookowy, na którym prócz aktualności znajdziemy m. in. “podróżnicze tipy przed podróżą lotniczą”, oraz treści, które twórcy zapewne uważają za humorystyczne, podczas gdy inne osoby mogą odebrać jako prześmiewcze, takie jak przerobione zdjęcia airbusa A320 w Krywlanach, czy filmik z airbusami A380 z pytaniem “Kiedy taki widok zagości na białostockim lotnisku?”

Lotnicze Eldorado w Kołakach Kościelnych

Koncepcja budowy lotniska dla Białegostoku w Kołakach Kościelnych została zaprezentowana radnym gminy 23 lipca. Prezes Halicki poinformował, że w ostatnim czasie z uwagi na sytuację geopolityczną zaktualizowano mapę regionu i brane dotąd pod uwagę koncepcje. Rozważany wcześniej pomysł, dotyczący budowy lotniska na wschód od Białegostoku jest już nieaktualny. Powodem odstąpienia od tej lokalizacji jest bliska odległość od granicy państwowej, a także położone tam tereny objęte ochroną środowiska. Po wnikliwych analizach i dyskusjach z ekspertami stowarzyszenie wyłoniło dwie potencjalne lokalizacje: Nowe Chlebiotki i Kołaki Kościelne.

- Lotnisko zapewni miejsca pracy. Lepszą przyszłość dla państwa dzieci. Rozwój gminy. Bardzo wysokie wpływy także z podatków od nieruchomości. Jest to wizja, która może zmienić los wszystkich tutaj obecnych – mówił Karol Halicki i jednocześnie prosił lokalne władze o poparcie, informuje Białystok Online.

Wejście smoka

Podczas gdy dyskusja o budowie lotniska w Białymstoku przez lata buksowała wokół tematu finansowania inwestycji, wydaje się, że Kołaki Kościelne nie muszą się martwić o pieniądze, po tym gdy chęć zainwestowania w projekt wstępnie wyraziła Chińska Republika Ludowa (ChRL).

24 lipca na zaproszenie Janusza Piechocińskiego, prezesa Izby Przemysłowo Handlowej Polska - Azja w ramach współpracy z Ambasadą ChRL w Warszawie odbyło się spotkanie przedstawicieli Podlaskiej Izby Lotniczej z Chen Zhou, wiceministrem Departamentu Współpracy Międzynarodowej ChRL na temat finansowania budowy nowego lotniska na terenie województwa podlaskiego. Jak wynika ze zdjęć z imprezy w Hotelu Bristol, spotkaniu towarzyszyła prezentacja “Modernizacja w stylu chińskim i nowe szanse na rozwój relacji chińsko - polskich”.

Po spotkaniu China Railway Group z władzami Kołaków Kościelnych 8 sierpnia ogłoszono, iż koszt inwestycji to ok. 3 mld dolarów, a sama inwestycja przyniosłaby ok. 2 tys. nowych miejsc pracy. “Według założeń lotnisko będzie obsługiwało samoloty pasażerskie i towarowe na cały świat” czytamy na stronie internetowej Gminy, gdzie znajdziemy również informację, że “Pan wiceprezes Zhang Zifeng wykazał duże zainteresowanie projektem oraz chęć współpracy w zakresie inwestycji poprzez przyjęcie propozycji zawarcia umowy partnerskiej z Gminą.” Wizyta oficjeli z Państwa Środka zakończyła się inspekcją terenową linii kolejowej E36 znajdującej się we wschodniej części Powiatu Zambrowskiego.

Przykłady ze świata pokazują, iż Chińska Republika Ludowa przez lata chętnie wspierała projekty infrastruktury na całym świecie w ramach inicjatywy Jednego pasa, jednej drogi, przedstawionej jako strategiczny projekt ekonomiczny i inicjatywę polityczną przez przewodniczącego ChRL Xi Jinpinga w 2013 r. W przeciwieństwie do programów inwestycyjnych Banku Światowego czy instytucji Zachodu, Jeden pas nie warunkował bardzo ściśle przyznania środków od zasadności ekonomicznej inwestycji, jednak zapisy umowy przewidywały przejęcie kontroli nad inwestycją przez Chiny w przypadku niespłacenia kredytu. Takie zapisy umów, oraz faktyczne przejęcia infrastruktury krytycznej przez Chiny w kilku krajach przez spowodowały, iż pojawiły się głosy mówiące, że Jeden pas, jedna droga to de facto pułapka ChRL zmierzająca do przejęcia kontroli nad strategicznymi punktami na świecie. Władze ChRL stanowczo odrzucały takie oskarżenia, nazywając je kampanią oczerniania ich kraju. Mimo zapewnień Chin o szczerych zamiarach, w ciągu ostatnich lat inicjatywa uległa znacznemu wyhamowaniu.

Śladów kontrowersji dotyczących finansowania z ChRL nie znajdziemy na profilu facebookowym Port Lotniczy Białystok. Zamieszczone są za to bardzo świeże filmiki prezentujące realizacje infrastruktury lotniczej przez China Railway Group, takie jak port lotniczy Pekin Daxing, pomimo iż 9 sierpnia na profilu pojawiło się oświadczenie: “Prostujemy informacje zamieszczone w dniu 09.08.2024 r. na stronie internetowej Urzędu Gmina Kołaki Kościelne. Tutejsza Izba nie potwierdza danych dotyczących ewentualnych kontrahentów projektu, wiążących ustaleń oraz jakichkowiek danych finansowo-ekonomicznych.”

Zintegrowany Multiport Operacyjny Województwa Podlaskiego

Bardzo ambitne plany dla Kołaków Kościelnych nie oznaczają, że Białystok pozostanie bez lotniska. Podlaska Izba Lotnicza oraz Stowarzyszenie Port Lotniczy Białystok chcą, aby Województwo dysponowało dwoma lotniskami, o czym rozmawiają ze starostą Starostwa Powiatowego w Zambrowie oraz wójtem Gminy Kołaki Kościelne. Przedstawiona im koncepcja Zintegrowanego Multiportu Operacyjnego Województwa Podlaskiego “zakłada realizację dominujacej części DuoPortu Lotniczego w centralnej części województwa, a mniejszej części DuoPortu w Mieście Białystok”, czytamy na profilu Port Lotniczy Białystok na Facebooku.

Miejscowość Kołaki Kościelne znajduje się kilka kilometrów od drogi krajowej nr 8. Według dostępnych danych populacja gminy w 2017 r. liczyła niespełna 2,4 tys. mieszkańców (2394) i od 1999 r., kiedy to liczyła 2521 osób sukcesywnie spada. Atrakcją turystyczną Kołaków Kościelnych jest zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP z 1834 roku. W miejscowości mieści się również izba pamięci Przemysława Gosiewskiego, w której zgromadzono fotografie polityka, różne dokumenty związane z jego działalnością polityczną oraz wyłożone po katastrofie smoleńskiej księgi kondolencyjne.